دندان قروچه چیست؟

آیا شما هم از مشکل دندان قروچه رنج می‌برید؟ صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوید فک و صورتتان درد می‌کند؟ این یعنی شب در خواب، و به دلیل فشار عصبی، دو فک بالا و پایین را مدام روی هم فشار داده‌اید که باعث درد گرفتن فک شده است. ما امروز در این مطلب، دلایل بروز این مشکل را بررسی می‌کنیم و سپس به ارائه راهکارهای درمان آن می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید تا از شر این مشکل خلاص شوید.

دندان قروچه چیست؟

این اختلال، عبارت است از ساییدن دندان‌ها یا فشار دادن آن‌ها روی هم در طول خواب. معمولاً ۱۰ درصد از بزرگسالان و ۱۵ درصد از کودکان به این مشکل مبتلا هستند. معمولاً به دلیل فشار عصبی و استرس ایجاد می‌شود و می‌تواند سلامت دندان‌ها را با خطر جدی روبرو کند.

جالب است بدانید که در بعضی افراد، گاهاً این عارضه در زمان بیداری هم بروز می‌کند. علت این مشکل هم فشار عصبی، خشم و تمرکز زیاده از حد است. بهترین راه درمان آن را نیز حفظ خونسردی، آرام شدن و توجه کردن بیشتر به فشار روی فک‌ها است.

علائم

شایع‌ترین نشانه بروز این مشکل درد در ناحیه فک است. علاوه بر این در صورتی که برای مدت طولانی به این مشکل دچار باشید ممکن است که حتی دندان‌ها لق بشوند و یا بشکنند. البته معمولاً اگر خودتان هم متوجه بروز مشکل نشوید، اطرافیان‌تان وقتی‌که خواب هستید متوجه صدای بر هم خوردن دندان‌ها می‌شوند و شما را متوجه موضوع می‌کنند. سایر علائم این مشکل عبارتند از سردرد، درد صورت و گوش درد. همچنین ممکن است که نظم خوابتان هم مختل شود. لازم به ذکر است که دندان قروچه در برخی افراد، باعث قفل شدن فک و نیز درد در هنگام صرف غذا می‌شود.

دلایل بروز

همانطور که پیشتر گفته شد مهم‌ترین دلیل بروز این مشکل فشار عصبی و بخصوص خشم و نگرانی است. همچنین تمرکز زیاده از حد هم از سایر عوامل روانی است که موجب بروز این مشکل می‌شود. اما علاوه بر این‌ها، عوامل دیگری نیز هستند که در بروز این مشکل نقش دارند که در ادامه تشریح می‌شود:

بر اساس مطالعات انجام شده کمبود ویتامین دی با بروز این مشکل در ارتباط است. کمبود ویتامین دی موجب بروز افسردگی می‌شود و عقیده بر این است که فشار فک‌ها می‌تواند یکی از عوارض خلق پایین باشد.

یکی دیگر از عواملی که گفته می‌شود در بروز مشکل نقش دارد، گرفتگی عضلات صورت است. دانشمندان گمانه‌زنی می‌کنند که گرفتگی بیمارگونه‌ی عضلات صورت در شب، موجب فشرده شدن فک‌ها روی هم و نتیجه درد صورت می‌گردد.

ناهنجاری‌های دندان و فک هم می‌تواند موجب این مشکل شود. به این ترتیب که به دلیل جایگیری نامتناسب دندان‌ها بر روی فک فرد ناخوادآگاه دندان‌هایش را جابجا می‌کند تا احساس راحتی داشته باشد. این جابجایی مداوم و ناخواسته در بلندمدت آسیب‌زا خواهد بود

توجه داشته باشید که بعضی از داروها هم ممکن است موجب فشار فک بشوند. برای مثال می‌توان به داروهای ضدافسردگی، داروهای سایکوز و آمفتامین‌ها اشاره کرد.

از دیگر عوامل موثر که مطالعات کافی در مورد آن‌ها صورت نگرفته اما احتمال داده می‌شود در بروز مشکل نقش داشته باشند، می‌توان به خستگی، مصرف الکل، مصرف دخانیات و آپنه خواب اشاره کرد. همچنین بیماری‌های هانتینگتون و پارکینسون نیز می‌تواند احتمال بروز مشکل را افزایش بدهد.

راه‌های درمان

در ادامه راه‌های درمان را به تفصیل بیان خواهیم کرد.

۱- درمان‌های روانشناختی

همانطور که اشاره شد مهم‌ترین دلیل بروز دندان قروچه فشارهای عصبی هستند و بهترین راه درمان، کاهش فشارهای عصبی است. می‌توانید تکنیک‌های مراقبه و یوگا را تمرین کنید، از فشار کار و زندگی کم کنید و زمان بیشتری را به آرامش روان خودتان اختصاص بدهید و یا در صورت تمایل به مشاور سلامت روان مراجعه کنید. راهنمایی‌های ایشان می‌تواند به شما کمک کند راحت‌تر باچالش‌های پیش روی زندگی‌تان روبرو بشوید و در نتیجه فشار عصبی کمتری را تجربه کنید. همچنین یادگیری تکنیک‌های برنامه‌ریزی و سامان‌دهیِ شخصی نیز به شما کمک می‌کند تسلط بیشتری بر زندگی‌تان داشته باشید، ذهنتان مرتب‌تر بشود و فشار روی دوشتان سبک‌تر بشود.

۲- ایجاد عادت‌های جدید به منظور تعدیل دندان قروچه روزانه

اگر در طول روز دچار مشکل می‌شوید معمولاً با افزایش خودآگاهی و صرف توجه کافی به مشکل، بروز آن نیز کاهش یافته و مرتفع می‌شود. در برخی افراد استفاده از تمرینات فیزیوتوراپی و ایجاد عادت‌های روزانه جدید نیز می‌تواند موثر باشد.

۳- درمان مقطعی دندان قروچه شبانه

اگر در طول شب و وقتی که در خواب هستید دچار مشکل می‌شوید، قاعدتاً نمی‌توانید بر روی آن کنترلی داشته باشید و به‌کارگیری تکنیک‌هایی نظیر افزایش خودآگاهی برای شما کارایی ندارد. برای اینکه به یک درمان فوری دست پیدا کنید تا بتوانید پیش از درمان‌های تکمیلی مشکلتان را تعدیل کنید، می‌توانید با مراجعه به داروخانه و بدون نیاز به نسخه پزشک محافظ دندان تهیه کنید. این وسیله پلاستیکی در داخل دهان و در بین دندان‌ها قرار می‌گیرد و باعث می‌شود که دندان‌ها در طول خواب کمتر روی هم فشار بیاورند و در نتیجه آسیب‌های احتمالی کاهش پیدا کند.

۴- درمان‌های دارویی

بسته به اینکه دلیل بروز دندان قروچه در شما چه چیزی باشد درمان‌های دارویی مختلفی استفاده می‌شود. برای مثال شک‌کننده‌های عضلانی باعث می‌شوند که عضلات فک و صورت آرام بگیرند و در نتیجه مشکل بهبود پیدا کند. همچنین برخی داروهای ضداسترس و ضداضطراب نیز با کاهش دادن فشار عصبی در شما، باعث تسکین بیماری می‌شوند. برخی داروهای بدون نسخه در داروخانه‌ها در دسترس هستند که می‌توانند برای درمان فوری مشکل گزینه مناسبی باشند. اما با این حال بهتر است سرخود دارو مصرف نکنید و برای دریافت داروی مناسب و درمان ریشه‌ای، به پزشک مراجعه کنید.