پایگاه خبری تحلیلی عصر همگرایی:

طرح کالابرگ الکترونیکی طی دو سال گذشته یکی از مهم‌ترین برنامه‌های حمایتی دولت برای حفظ قدرت خرید خانوارها بوده است. اکنون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که شیوه جدید کالابرگ تا آذرماه ۱۴۰۴ نهایی و وارد مرحله اجرا خواهد شد؛ تغییری که می‌تواند نحوه دریافت یارانه کالاهای اساسی را متحول کند. در این گزارش، تمامی جزئیات اعلام‌شده توسط وزیر، شیوه‌های پیشنهادی، مزایای روش جدید و اثرات این طرح بر خانوارها بررسی می‌شود.

 شیوه جدید کالابرگ در آذرماه نهایی می‌شود

میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در نشست هفتگی سخنگوی دولت اعلام کرد که طرح جدید کالابرگ در مراحل پایانی بررسی است و تلاش می‌شود اجرای آن از آذرماه آغاز شود. به گفته او، کالابرگ یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت‌ها در دوره‌های مختلف بوده و اکنون قرار است نسخه کارآمدتری از آن در اختیار مردم قرار گیرد.

 مرور کوتاه بر سابقه کالابرگ در ایران

۱) کالابرگ در دوره جنگ تحمیلی

در سال‌های دهه ۶۰، دولت با صدور کوپن و ایجاد مراکز توزیع، کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، قند، شکر و پوشاک را با قیمت‌های بسیار پایین در اختیار مردم قرار می‌داد. این شیوه به دلیل شرایط اقتصادی و محدودیت منابع، یک روش ضروری محسوب می‌شد.

۲) از سال ۹۳؛ انتقال مسئولیت کوپن کالا

به گفته وزیر:

• در سال ۱۳۹۳ موضوع کالابرگ از وزارت صمت به وزارت کار منتقل شد.

• در دولت روحانی چند مرحله کالابرگ اجرا شد اما جامعه هدف بسیار محدود بود.

۳) شیوه جدید در دولت شهید رئیسی

 چهار مرحله اجرای کالابرگ در دولت چهاردهم

وزیر تعاون اعلام کرد که در دولت چهاردهم نیز چهار مرحله کالابرگ توزیع شده است. تفاوت اصلی این مراحل با گذشته در موارد زیر است:

• افزایش تعداد فروشگاه‌های طرف قرارداد

• امکان انتخاب از بین ۱۱ کالای اساسی

• اختصاص اعتبار مشخص به هر فرد

این اعتبار معمولاً برای خانوارهای دهک‌های پایین درآمدی و مشمولان یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی تخصیص یافته است.

 شیوه پیشنهادی جدید؛ انتخاب با مردم است

یعنی در نسخه جدید قرار است دو گزینه اصلی برای مردم وجود داشته باشد:

 گزینه اول: دریافت ۵۰۰ هزار تومان برای خرید ۱۱ کالای اساسی

این اعتبار فقط در فروشگاه‌های طرف قرارداد قابل استفاده است.

 گزینه دوم: خرید کالا با تخفیف ۲۰ درصد از ۱۲ هزار فروشگاه

• مردم می‌توانند از ۱۲ هزار فروشگاه منتخب

• کالاهای اساسی را به قیمت مصوب

• و با ۲۰ درصد تخفیف واقعی خریداری کنند.

این یعنی خانواده‌ها می‌توانند بیش از اعتبار قبلی خرید کنند، زیرا تخفیف باعث افزایش قدرت خرید می‌شود.

 چرا شیوه جدید هنوز نهایی نشده؟

وزیر رفاه توضیح داده که جلسات مفصلی میان دولت و مجلس برگزار شده است. موضوعاتی که هنوز در دست بررسی است شامل:

 تعیین جامعه هدف (دهک ۱ تا ۵ یا همه مشمولان یارانه؟)

تعیین دقیق مبلغ اعتبار

 شیوه اعمال تخفیف ۲۰ درصد

 اتصال فروشگاه‌های بیشتر به سامانه کالابرگ

امکان انتخاب آزاد بین دو طرح

او گفت: «این شیوه متفاوت است و نیازمند تکمیل زیرساخت‌هاست تا مردم بهترین انتخاب را داشته باشند.»

 مطالبات مردم درباره کالابرگ چیست؟

در شبکه‌های اجتماعی بسیاری از مردم خواستار:

• افزایش مبلغ اعتبار

• اضافه شدن کالاهای بیشتر

• امکان خرید از فروشگاه‌های محلی کوچک

• دسترسی آسان‌تر در شهرهای کوچک و روستاها

هستند. اجرای نسخه جدید کالابرگ در آذرماه می‌تواند بخش مهمی از این مطالبه‌ها را برطرف کند.

 اجرای کالابرگ چه تأثیری بر اقتصاد خانوار دارد؟

۱) افزایش قدرت خرید در شرایط تورمی

ثبات قیمت کالاهای اساسی می‌تواند فشار تورم را کاهش دهد.

2) کاهش هزینه سبد خوراک

تخفیف‌های ۲۰ درصدی و امکان خرید با اعتبار ماهانه باعث کاهش هزینه ماهانه خوراک می‌شود.

3) حمایت مؤثرتر از دهک‌های پایین

دهک‌های ۱ تا ۵ بیشترین بهره را از طرح‌های اعتباری می‌برند.

4) افزایش شفافیت مالی

خرید از فروشگاه‌های رسمی موجب رصد دقیق‌تر فروش کالا می‌شود.

 نقش مجلس در نهایی شدن کالابرگ

طبق توضیح وزیر، مجلس نیز در تعیین چارچوب کالابرگ نقش مهمی دارد و پیشنهادهایی برای:

• افزایش مبلغ اعتبار

• تعیین جامعه هدف وسیع‌تر

• یا تغییر دامنه کالاها  ارائه کرده است.

 کالابرگ در آذرماه چگونه اجرا می‌شود؟

اگر تمام مراحل طبق برنامه پیش برود، از ابتدای آذرماه مردم با مراجعه به:

• اپلیکیشن «شما»

• فروشگاه‌های طرف قرارداد

• سامانه کالابرگ

• و کارت بانکی یارانه‌ای

می‌توانند از شیوه جدید استفاده کنند.

 جمع‌بندی نهایی

بر اساس اعلام رسمی وزیر تعاون، شیوه جدید کالابرگ تا آذرماه ۱۴۰۴ نهایی و اجرا می‌شود. در این نسخه، مردم می‌توانند میان دو روش انتخاب کنند:

• دریافت اعتبار ۵۰۰ هزار تومانی

• یا خرید با تخفیف ۲۰ درصدی از ۱۲ هزار فروشگاه

تأمین مالی طرح انجام شده و فقط شیوه اجرایی در حال جمع‌بندی نهایی است. انتظار می‌رود اجرای این طرح نقش مهمی در بهبود معیشت خانوارها و کنترل هزینه‌های ضروری داشته باشد.

منابع خبری

• اقتصادآنلاین

• گزارش هفتگی سخنگوی دولت

• اظهارات رسمی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی