جزئیات کامل از آزادسازی واردات خودرو

کمتر از یک ماه مانده به تغییر و تحولات در دولت ورق در طرح واردات خودرو برگشته است و گویا دولت سیزدهم قصد دارد پرونده واردات خودرو را متفاوت از عملکردش تحویل دولت چهاردهم دهد. روز گذشته علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم در جمع خبرنگاران گفت که «یک مصوبه بسیار مهم که هیات وزیران تصویب کرد، آخرین گام برای مقابله با انحصار در صنعت خودروسازی در کشور بود. با ابلاغ آیین‌نامه واردات خودرو برای همه ایرانیان آزاد شد.»

البته پیش از این و ۱۰ روز پیش هم وزارت صمت اعلام کرده بود که «شرط مهم انتقال تکنولوژی در واردات خودرو حذف و در پی آن مسیر واردات بسیار هموارتر از گذشته شده است.» و حالا در آخرین روزهای عمر دولت سیزدهم اقدامی مهم‌تر از برداشتن شرط انتقال تکنولوژی در بحث واردات انجام شده است. اقدامی که در جریان مناظره‌های انتخاباتی اصلی‌ترین انتقاد پزشکیان را به عملکرد دولت در واردات خودرو و همچنین کارشناسان صنعت خودرو شامل می‌‎شد.

حالا دولت پس از سه سال آمد و رفت و آیین‌نامه و دستورالعمل نوشتن اعلام کرده که واردات خودرو برای تمامی افراد آزاد شده است. اما به گفته بهادری‌جهرمی در این آیین‌نامه جدید هم شروطی برای واردات خودرو توسط عموم مردم وجود دارد. به گفته سخنگوی دولت سه شرط برای واردات خودرو توسط مردم وجود دارد. نخستین شرط هم سال تولید خودرو است که طبق اعلام بهادری‌جهرمی خودروهای وارداتی باید مدل ۲۰۱۹ به بالا باشند. یعنی خودروهایی که کارکرد آنها ۵ سال بیشتر نباشد. دولت سیزدهم که پیش از این واردات خودرو از بسیاری از کشورها را ممنوع اعلام کرده بود، حالا واردات خودرو را تنها به داشتن استانداردهای اروپایی مشروط کرد.

شرط دوم درباره نحوه تامین ارز است. یکی از مهم‌ترین دلایلی که واردات خودرو طی چند سال اخیر به کندی اجرا شد، مشکلات تامین ارز بود. دولت سیزدهم در آخرین روزهای کاری‌اش این دست‌انداز را هم برای واردکنندگان برداشته و اعلام کرده که تمام اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی، چه داخل کشور و چه خارج از کشور، با داشتن منبع مشخص ارزی می‌توانند خودرو وارد کشور کنند.

شرط سوم هم واردات خودروهای مناطق آزاد به مناطق اصلی است که در تصمیمات لحظه آخری دولت سیزدهم هم لحاظ شده . البته هنوز جزییات دقیقی از آن منتشر نشده است.

حالا و از آنجایی که این مصوبه هیات وزیران در آخرین روزهای دولت سیزدهم به تصویب رسیده و اطلاع‌رسانی شده، این سوال مطرح است که آیا این تصمیمات به مرحله اجرا می‌رسد یا صرفا جنبه خبردرمانی دارد؟

وب‌سایت «اکوایران» در این باره نوشته است: کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که دولت سیزدهم تنها برای خوشنام نشان دادن خود در مقوله واردات خودرو چنین تصمیم لحظه آخری گرفته است؛ چراکه پیش از این به انتقادات مبنی بر وجود انحصار در اجرای طرح واردات خودرو توجهی نمی‌شد.

نکته دیگری که ثابت می‌کند این اقدامات دقیقه نودی دولت سیزدهم که صرفا برای کارنامه خود صورت گرفته، آن است که دولت سیزدهم زمانی برای اجرای این تصمیم جدید خود ندارد و همچنین رییس‌جمهور جدید پیش از این نیز مساله آزادسازی واردات خودرو برای همه مردم را در نظر داشت.

البته باید به این نکته اشاره کرد که جزییات واردات خودرو برای عموم هنوز منتشر نشده است و مشخص نیست که در صورت اجرای این طرح آیا واقعا همه مردم می‌توانند خودروی مورد نظر خود را وارد کشور کنند یا مجددا سهم واردات خودرو به عده‌ای خاص تعلق می‌گیرد؟

همین الان ۱۳۰ هزار نفر در صف خرید دور جدید عرضه خودروهای وارداتی هستند . این افراد بیش از ۶۵ هزار میلیارد تومان در حساب‌های بانکی مرتبط با موضوع واردات خودرو «بلوکه» کرده‌اند و به احتمال فراوان جریان کار این متقاضیان به دولت جدید و سیاست‌های آن در حوزه واردات خودرو محول خواهد شد.

ابهامی که همواره درباره برگزاری طرح فروش خودروهای وارداتی وجود دارد، نحوه عرضه آنهاست. در واقع باتوجه به اینکه همچنان برخی ثبت‌نام‌کنندگان دوره نخست عرضه در صف تحویل خودرو مانده‌اند و سامانه یکپارچه پس از آن طرح‌های فروش خودرو برگزار می‌کند جای پرسش دارد؛ چراکه حتی آمار واردات خودرو (هشت هزار و ۲۰۰ خودروی ترخیص ‌شده و پنج هزار ترخیص نشده) پاسخگوی این تعداد ثبت‌نامی نخواهد بود.

هنوز مشخص نیست چه کسی قرار است سکاندار وزارت صمت در دولت پزشکیان باشد و رویکرد دولت چهاردهم به مقوله واردات خودرو و انحصاری بودن تولید در ایران چیست؟ اما در حال حاضر تعهدات بالایی برای تحویل خودروی وارداتی به دولت چهاردهم منتقل شده و باید دید که آیا با تغییر دولت و احتمالا تغییر نگاه به حوزه خودرو، مدیران وزارت صمت می‌توانند تا پایان سال خودروهای وارداتی را به مشتریان تحویل دهند؟