بیماران دیابتی بخوانند | شکلات تلخ برای درمان دیابت مفید است؟

یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که ممکن است شکلات تلخ خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد، حالا کارشناسان به بررسی این حقیقت پرداخته‌اند.

اگر مدت‌ها تصور می‌کردید که برای سالم بودن باید خود را از غذا‌های خوشمزه محروم کنید، مطالعه جدیدی اخبار امیدوار کننده‌ای را ارائه می‌دهد: خوردن شکلات تلخ با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است. این تحقیق ثابت نکرده است آیا خود شکلات مسئول این مزیت سلامتی است. این تأثیر می‌تواند چیز دیگری در مورد افرادی باشد که شکلات تلخ می‌خورند. دکتر چی سان، دانشیار تغذیه و اپیدمیولوژی در دانشگاه هاروارد، گفت: «شکلات تلخ نباید به عنوان گلوله جادویی برای پیشگیری از دیابت در نظر گرفته شود.»، اما این یافته‌های جدید بر اساس حجم وسیع‌تری از تحقیقات است که ارتباط بین مصرف شکلات تلخ و کاهش خطرات برخی بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی و مقاومت به انسولین را نشان می‌دهد.

دکتر سان افزود، نتایج نشان می‌دهد که کمی شکلات تلخ می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. در اواسط دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰، محققان شروع به مطالعه سه گروه از متخصصان بهداشتی عمدتاً سفیدپوست کردند. هر چهار سال، بیش از ۱۹۰۰۰۰ شرکت‌کننده پرسشنامه‌های رژیم غذایی دقیقی را تکمیل می‌کردند که از آنها می‌پرسید چقدر شکلات مصرف می‌کنند. از سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷، بسته به گروه، محققان پرسشنامه‌ها را تغییر دادند تا بپرسند شرکت کنندگان چقدر شکلات تلخ و شکلات شیری می‌خورند. آنها سلامت شرکت کنندگان را تا ۳۴ سال دنبال کردند.

در طول این مدت، نزدیک به ۱۹۰۰۰ شرکت کننده به دیابت نوع ۲ مبتلا شدند. محققان پس از تطبیق با جنبه‌های دیگر سبک زندگی خود، مانند ورزش، مصرف الکل، سیگار کشیدن و سلامت کلی رژیم غذایی خود، همچنین سن و سابقه خانوادگی دیابت، دریافتند افرادی که حداقل پنج وعده از هر نوع مصرف می‌کنند. مصرف شکلات در هفته در مقایسه با افرادی که به ندرت یا هرگز شکلات نمی‌خوردند، ۱۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ بود.

اما هنگامی که آنها داده‌های تقریباً ۱۱۲۰۰۰ نفر را که جزئیات مربوط به انواع شکلات مصرفی خود را ارائه کرده بودند، بررسی کردند، نتیجه جالب‌تری یافتند: کسانی که حداقل پنج وعده شکلات تلخ در هفته مصرف می‌کردند، ۲۱ درصد کمتر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ داشتند. شرکت‌کنندگانی که شکلات شیری مصرف می‌کردند در برابر دیابت نوع ۲ محافظت نمی‌شدند. در واقع، محققان خاطرنشان کردند، احتمال افزایش وزن در طول مطالعه بیشتر بود. دکتر سوزان اسپرات، پروفسور پزشکی در بخش غدد درون ریز، متابولیسم و تغذیه در دانشکده پزشکی دانشگاه دوک، که درگیر این موضوع نبود، گفت: «در حالی که این مطالعه بزرگ و به خوبی طراحی شده بود، نمی‌توانست علت و معلولی را اثبات کند.»

او گفت، شاید افرادی که شکلات تلخ مصرف می‌کردند از راه‌های دیگر سالم‌تر بودند. شاید آنها بیشتر ورزش می‌کردند، از رژیم غذایی سالم‌تری پیروی می‌کردند یا به‌عنوان مثال می‌توانستند راحت‌تر به پزشک مراجعه کنند. دکتر سان و همکارانش خاطرنشان کردند که گروه مورد مطالعه همچنین عمدتاً سفیدپوست و تحصیلکرده بودند، بنابراین نتایج ممکن است برای همه صدق نکند. دکتر سان گفت محققان در تجزیه و تحلیل خود عوامل بسیاری مرتبط با رژیم غذایی، سبک زندگی، تحصیلات و ثروت را در نظر گرفتند. اما اثبات اینکه خوردن شکلات تلخ از دیابت نوع ۲ جلوگیری می‌کند، مستلزم یک آزمایش بالینی بر روی گروه بزرگی از افراد است که نیمی از آن را شکلات تلخ و نیمی دیگر را شکلات شیری مصرف می‌کنند برای چندین دهه است.

دکتر سان گفت، شکلات تیره و شیری دارای مقادیر مشابهی کالری، قند و چربی‌های اشباع شده هستند، اما او و همکارانش فرض کردند شکلات تلخ معمولاً حاوی کاکائو بیشتری است که ممکن است کلیدی برای فواید سلامتی آن باشد. دکتر داریوش مظفریان، متخصص قلب در دانشگاه تافتس که در این مطالعه دخالتی نداشت، گفت: «کاکائو عصاره دانه‌ای است که سرشار از فیبر و ترکیبات گیاهی مفیدی به نام فلاونوئید‌ها است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد فلاونوئید‌ها دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی هستند و ممکن است به باز کردن رگ‌های خونی کمک کنند، که ممکن است مزایای کاکائو برای سلامتی را توضیح دهد.»

دکتر مظفریان گفت: «برخی از کارآزمایی‌های بالینی کوچک و کوتاه‌مدت نشان داده‌اند که مصرف شکلات تلخ یا کاکائو می‌تواند فشار خون را کاهش داده و حساسیت به انسولین و مقاومت به انسولین را بهبود بخشد که هر دو بر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ تأثیر می‌گذارند.»، اما همه این مطالعات فوایدی را پیدا نکردند و برخی از مکمل‌های کاکائو غلیظ استفاده کردند که حاوی فلاونوئید‌های بیشتری نسبت به یک تکه شکلات تلخ معمولی است.

دکتر مظفریان به طور کامل شکلات تلخ را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم می‌پذیرد، هر چند به گفته او بهتر است نوع آن با حداقل ۷۰ درصد کاکائو انتخاب شود. او گفت که گزینه بهتر آجیل پوشیده شده با شکلات تلخ است، زیرا آجیل نیز حاوی مواد مغذی گیاهی، چربی‌های سالم و فیبر است. در چندین مطالعه اخیر، محققان همچنین متوجه سطوح سرب و کادمیوم در شکلات تلخ شده‌اند. دکتر سان گفت که تحقیقات بیشتری برای درک این خطر بالقوه سلامتی مورد نیاز است. با این حال، این مطالعات نشان داده‌اند که مصرف حدود یک اونس شکلات تلخ در روز برای بیشتر بزرگسالان بی‌خطر است، اگرچه آنهایی که باردار هستند باید بیشتر محتاط باشند.

اگر معلوم شود که شکلات تلخ از دیابت نوع ۲ محافظت می‌کند، در صدر فهرست روش‌های دکتر اسپرات برای پیشگیری از این بیماری قرار نخواهد گرفت. برای بیمارانش، او بر رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و غلات کامل تاکید دارد. اجتناب از گوشت‌های فرآوری شده و قرمز؛ حفظ وزن سالم؛ و حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته داشته باشید. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، دکتر مظفریان و همکارانش تخمین زدند که حدود ۷۰ درصد از موارد جدید دیابت نوع ۲ در سراسر جهان می‌تواند با رژیم غذایی نامناسب مرتبط باشد.

دکتر مظفریان گفت محدود کردن قند‌های اضافه شده و کربوهیدرات‌های تصفیه شده نیز مفید است، اما اگر از شکلات تلخ لذت می‌برید، بد نیست آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید. او گفت: «مردم این ایده را دارند که تغذیه سالم به معنای خوردن چیز‌هایی است که طعم خوبی ندارند، اما بسیاری از غذا‌های خوشمزه نیز سالم هستند. شکلات تلخ یک نمونه عالی از آن است.»