تصمیم فوری برای دهک بندی جدید | فرصت نهایی دولت به مردم برای دریافت یارانه نقدی
دهک‌بندی دقیق خانوارها ابزاری کلیدی برای توزیع عادلانه یارانه‌ها و مدیریت منابع در شرایط ناترازی است؛ اقدامی که هم مانع هدررفت بودجه می‌شود و هم اعتماد عمومی را تقویت می‌کند به‌شرط آنکه الزامات آن به‌درستی اجرایی شود.
دهک‌بندی افراد جامعه یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاست‌گذاری اقتصادی و اجتماعی در کشورها به‌شمار می‌رود. دولت‌ها به‌منظور شناخت دقیق‌تر از وضعیت معیشتی و اقتصادی خانوارها و همچنین توزیع عادلانه منابع و یارانه‌ها، افراد جامعه را بر اساس شاخص‌های درآمدی و رفاهی در گروه‌هایی به‌نام دهک تقسیم می‌کنند.
این تقسیم‌بندی باید براساس داده‌های درآمدی، هزینه‌ای و دارایی خانوارها انجام شود، به این ترتیب جامعه به ده بخش مساوی از نظر جمعیتی تقسیم می‌شود؛ به‌گونه‌ای که دهک اول نشان‌دهنده فقیرترین و دهک دهم معرف پردرآمدترین گروه است.
علت اصلی این دهک‌بندی آن است که دولت بتواند منابع محدود خود را به‌شکلی هدفمند و عادلانه تخصیص دهد، به‌عنوان نمونه، در حوزه یارانه‌ها و حمایت‌های اجتماعی، اگر همه افراد بدون توجه به توان مالی از یک میزان یارانه بهره‌مند شوند، عدالت اقتصادی محقق نخواهد شد، از همین رو، با تفکیک جامعه بر اساس دهک‌های درآمدی، امکان تمرکز منابع بر گروه‌های کم‌درآمد و نیازمند فراهم می‌شود.
همچنین دهک‌بندی به دولت کمک می‌کند در طراحی سیاست‌های مالیاتی، بیمه‌ای و حمایتی دقیق‌تر عمل کند و درک بهتری از شکاف طبقاتی و نابرابری اقتصادی داشته باشد، این روش علاوه بر ایجاد شفافیت در نظام تصمیم‌گیری، زمینه‌ساز تدوین برنامه‌های اصلاحی برای کاهش فقر و بهبود توزیع درآمد نیز هست،
به‌بیان دیگر، دهک‌بندی ابزاری است برای شناخت، عدالت و کارآمدی؛ شناخت وضعیت واقعی جامعه، تحقق عدالت در تخصیص منابع، و کارآمدی در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی،
بنابراین موضوع دهک‌بندی تنها محدود به مسئله یارانه نقدی نیست بلکه تمامی سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دولت را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد اما مسئله این است؛ آیا تا کنون دهک‌بندی درستی در کشور انجام شده است که به‌منظور تصمیم‌گیری بتوان از آن استفاده کرد؟
دهک‌بندی خانوارها به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی سیاست‌گذاری اقتصادی، زمانی می‌تواند کارآمد و مورد پذیرش عمومی واقع شود که با دقت، شفافیت و عدالت همراه باشد، تجربه‌های گذشته نشان داده است که هرگونه خطا در شناسایی وضعیت معیشتی مردم، علاوه بر ایجاد بی‌اعتمادی اجتماعی، به نارضایتی منجر می‌شود، ازاین‌رو، انجام یک دهک‌بندی دقیق مستلزم رعایت مجموعه‌ای از الزامات است؛
نخستین الزام، اتکا به داده‌های جامع و به‌روز است. هرگونه ارزیابی درآمدی یا دارایی خانوار باید بر پایه اطلاعات واقعی و به‌روز از منابع مختلف همچون پایگاه‌های مالیاتی، بانکی، بیمه‌ای و املاک صورت گیرد. استفاده از داده‌های ناقص یا قدیمی منجر به قرار گرفتن خانوارها در دهک‌های نامناسب خواهد شد.
دومین الزام، توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای و هزینه‌های واقعی زندگی است. هزینه‌های معیشت در کلان‌شهرها با مناطق روستایی یا کم‌برخوردار یکسان نیست، بنابراین معیارهای دهک‌بندی باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که این تفاوت‌ها را بازتاب دهند و خانوارها به‌ناحق در دهک‌های بالاتر یا پایین‌تر قرار نگیرند.
سومین الزام، شفافیت در معیارها و فرآیند دهک‌بندی است. زمانی که مردم ندانند بر چه‌مبنایی در یک دهک خاص قرار گرفته‌اند، بی‌اعتمادی و نارضایتی افزایش می‌یابد. اطلاع‌رسانی دقیق، ساده و قابل‌فهم درباره شاخص‌های مورد استفاده، می‌تواند به پذیرش اجتماعی این فرآیند کمک کند.
چهارمین الزام، امکان اعتراض و بازبینی است. هر خانوار باید فرصت داشته باشد در صورت احساس خطا در جایگاه خود، مدارک لازم را ارائه دهد و فرآیند بررسی مجدد به‌صورت شفاف و سریع انجام گیرد، این حق اعتراض یکی از مهم‌ترین ابزارهای جلوگیری از احساس بی‌عدالتی است.
در نهایت، پایداری و ثبات در سیاست‌ها اهمیت دارد. تغییرات مکرر در معیارهای دهک‌بندی یا تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای، به بی‌ثباتی و نااطمینانی دامن می‌زند. ثبات در معیارها و اجرای گام‌به‌گام اصلاحات، اعتماد عمومی را تقویت خواهد کرد.
به‌طورکلی، دهک‌بندی زمانی موفق و پذیرفتنی است که مردم احساس کنند جایگاه آن‌ها به‌درستی تشخیص داده شده است و سیاست‌های حمایتی بر مبنای عدالت و شفافیت اجرا می‌شود.
ازآن‌جایی که این داده‌ها سیال و در حال تغییر هستند بررسی‌ها باید با توجه به وضعیت سالانه یا حتی ماهانه هر خانوار مورد بازنگری قرار بگیرد. اجرای چنین فرآیند سخت و پیچیده خواهد بود اما اگر دولت بتواند چنین مکانیزمی را اجرایی کند در عمل رضایت مردم را نیز جلب خواهد کرد چرا که همه چیز شفاف خواهد بود،
به‌عبارت دیگر دهک‌بندی باید با توجه به کارنامه اقتصادی هر خانوار به‌صورت کاملاً شفاف و قابل پیگیری انجام می‌شود تا اگر خانواری به وضعیت دهک‌بندی خود اعتراضی دارد بتواند انتقادات خود را مطرح کند.
اگر یارانه شما قطع شد ساعت ۸ تا ۱۶ با این شماره تماس بگیرید
سازمان هدفمندی یارانه‌ها از طریق مراجعه حضوری (ساعت ۷ تا ۱۳) و تماس تلفنی (ساعت ۸ تا ۱۶) از طریق شماره تلفن ۴۳۸۵۷-۰۲۱ پاسخگوی موضوعات مربوط به یارانه، به جز دهک‌بندی و کالابرگ است.
سازمان هدفمندی به مواردی مثل ثبت‌نام یارانه، شماره حساب بانکی، جداسازی افراد خانوار، عدم ارسال پیامک، فوت، طلاق، ازدواج، عدم سازش، بدسرپرستی و دیگر مسائل مربوط به یارانه می‌پردازد اما همان‌طور که ذکر شد دو موضوع دهک‌بندی و کالابرگ باید از طریق وزارت رفاه پیگیری شود.
وزارت رفاه بر اساس داده‌های مربوط به تمکن مالی خانوارها به صورت ماهانه، لیست افراد مشمول دریافت یارانه نقدی را به سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارسال می‌کند. قرار است تا پایان امسال، تمامی افراد حاضر در دهک‌های ۸ تا ۱۰ با یارانه نقدی خداحافظی کنند.
اگر یارانه شما حذف شده، چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
در صورتی که با استعلام متوجه شدید یارانه شما قطع یا حذف شده، نگران نباشید. می‌توانید به‌صورت آنلاین، درخواست بررسی مجدد یا اعتراض ثبت کنید:
وارد سامانه حمایت شوید.
روی گزینه «درخواست بازبینی دهک‌بندی» کلیک کنید.
اطلاعات خواسته‌شده را تکمیل و ارسال کنید.
نتیجه بررسی معمولاً ظرف چند هفته اعلام می‌شود.
نکته: فقط سرپرست خانوار می‌تواند برای بازبینی یا اعتراض اقدام کند.
استعلام یارانه بدون شماره حساب برای چه کسانی کاربرد دارد؟
این روش برای همه قابل استفاده است، اما بیشتر مناسب کسانی است که:
شماره حساب خود را فراموش کرده‌اند.
یارانه‌شان مدت‌هاست قطع شده و نمی‌دانند دلیل آن چیست.
می‌خواهند فقط با کد ملی، به‌صورت فوری وضعیت را بررسی کنند.
نمی‌خواهند اطلاعات بانکی خود را وارد سایت‌ها کنند.
اگر به اینترنت دسترسی ندارید، چه باید کرد؟
اگر امکان استفاده از سامانه اینترنتی را ندارید، می‌توانید با شماره تلفن ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ یا ۰۲۱۶۳۶۹ (مرکز تماس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) تماس بگیرید. پاسخ‌گویی در ساعات اداری انجام می‌شود و از شما کد ملی سرپرست خانوار خواسته خواهد شد.
نظر شما