دهک‌بندی جدید یارانه‌ها لو رفت | چه کسانی در آستانه حذف یارانه هستند؟
معیارهای حذف یارانه دهک‌های ۸ تا ۱۰ در ۱۴۰۴ چیست؟ سرانه درآمد بالای ۱۰ میلیون بعد از اجاره، ارزش ملک/خودرو، تراکنش و سفر خارجی. راهنمای استعلام و اعتراض با منابع رسمی.
یارانه نقدی از سال ۱۳۸۹ به‌عنوان یکی از سیاست‌های حمایتی دولت ایران برای جبران بخشی از هزینه‌های خانوارها پرداخت می‌شود. طی سال‌های اخیر به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای و ضرورت هدفمندسازی، بحث حذف یارانه برخی دهک‌های پردرآمد به شکل جدی مطرح شده است. پرسش اساسی این است: چه معیارهایی برای حذف یارانه دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ در نظر گرفته می‌شود؟
در مرداد و شهریور ۱۴۰۴، فرآیند پالایش یارانه‌بگیران وارد فاز جدیدی شد. طبق اعلام رسمی، یارانه دهک ۱۰ حذف شده و حذف تدریجی دو دهک بالاترِ بعدی نیز طبق قانون بودجه در دستور کار است. این تغییرات بر پایه شاخص‌های تازه‌تری مثل سرانه درآمد پس از کسر اجاره، تراکنش بانکی، ارزش املاک و خودرو، سفر خارجی و… انجام می‌شود.
مهم‌ترین تغییر: «سرانه درآمد پس از کسر اجاره» بالای ۱۰ میلیون
طبق اطلاعیه درج‌شده در سامانه حمایت و گزارش رسانه‌های رسمی، سرانه درآمد ماهانه خانوار پس از کسر هزینه اجاره مسکن اگر بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، خانوار مشمول حذف یارانه است. این معیار به‌عنوان شاخص سخت‌گیرانه‌ی جدید در پیام‌های قطع یارانه به صراحت ذکر شده است.
نکته‌ی عملی: «سرانه» یعنی کل درآمد ماهانه خانوار منهای اجاره خانه، تقسیم بر تعداد اعضا. اگر این عدد > ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان شود، احتمال قرار گرفتن در دهک‌های بالا و قطع یارانه بسیار زیاد است.
سایر شاخص‌های پرریسک برای حذف یارانه
مطابق آیین‌نامه‌های ابلاغی و گزارش‌های اقتصادی معتبر، معیارهای کلیدی زیر برای دهک‌بندی و حذف یارانه نقش دارند:
- ارزش املاک و مستغلات (مجموع خانوار): بیش از ۳۵ میلیارد تومان → پرریسک برای حذف.
- ارزش خودروهای تحت تملک خانوار: مجموع ارزش خودروهای سواری/وانت دو کابین بیش از ۳ میلیارد تومان → پرریسک برای حذف.
- تراکنش و خرید ماهانه بالا از حساب‌های غیرتجاری (کارت‌خوان/کارت به کارت/واریز-برداشت): شاخص مصرف/گردش بالا نشانه توان مالی است.
- سفر خارجی مکرر: بیش از ۵ سفر خارجی در یک سال → پرریسک برای حذف.
- اقامت خارج از کشور (برای سرپرست/عضو) طبق اعلام وزارت خارجه → مشمول حذف.
آستانه‌های معنادار حقوق و تراکنش به‌تفکیک اندازه خانوار
در گزارش‌های اقتصادیِ مبتنی بر گفته‌های مقام‌های رفاهی، سقف‌های مرجع برای میانگین «حقوق» و «تراکنش» ماهانه (به‌عنوان نشانه توان مالی) چنین اعلام شده است؛ توجه کنید که اینها آستانه‌های راهنما برای تشخیص دهک‌های بالا هستند:
- میانگین حقوق ماهانه: یک‌نفره: ۳۰ میلیون | دونفره: ۳۷ میلیون | سه‌نفره: ۴۵ میلیون | چهار‌نفره: ۵۲ میلیون | پنج‌نفره: ۶۰ میلیون تومان.
- میانگین تراکنش ماهانه: یک‌نفره: ۵۰ میلیون | دونفره: ۶۰ میلیون | سه‌نفره: ۷۵ میلیون | چهار‌نفره: ۸۷ میلیون | پنج‌نفره: ۱۰۰ میلیون تومان.
وضعیت فعلی: کدام دهک‌ها حذف شده‌اند؟
به‌گفته‌ی وزیر رفاه (به‌نقل از رسانه‌های اقتصادی)، فعلاً یارانه دهک ۱۰ قطع شده و مطابق قانون بودجه، دهک‌های ۸ و ۹ نیز در ادامه‌ی فرآیند پالایش، هدف حذف هستند. این سیاست برای انتقال منابع به دهک‌های پایین‌تر و پوشش حمایت‌های معیشتی طراحی شده است.
مستندات حقوقی و پیوند با کالابرگ
در کنار حذف دهک‌های بالا، قانون بودجه امکان تغییر داوطلبانه شیوه‌ی دریافت یارانه از «نقدی» به «کالابرگ» را پیش‌بینی کرده است؛ سازمان هدفمندی موظف به فراهم‌سازی سازوکار اجرای آن است. این موضوع در بندهای اجرایی مرتبط با بودجه ۱۴۰۴ نیز تأکید شده است.
نحوه استعلام دهک و ثبت اعتراض (راهنمای قدم‌به‌قدم)
برای اطمینان از دهک خود و پیگیری خطاهای احتمالی، این راه‌های رسمی توصیه می‌شود:
سامانه حمایت وزارت رفاه: hemayat.mcls.gov.ir → ورود با «پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» → وضعیت اقتصادی خانوار.
کد دستوری USSD: *43857*کدملی# (برخی راهنماها: #کدملی*43857*4*)؛ نتیجه با پیامک ارسال می‌شود.
پایگاه خبری تحلیلی فردا | Farda News
سامانه مشورت
تلفن گویا: ۶۳۶۹-۰۲۱ و ۶۳۶۹۰۹۲۰-۰۲۱.
پایگاه خبری تحلیلی فردا | Farda News
مراجعه حضوری: دفاتر پلیس+۱۰ (برای به‌روزرسانی ساختار خانوار؛ اضافه/کسر اعضا، تغییر سرپرست و…).
ثبت اعتراض: در سامانه حمایت با ارائه مستندات (کاهش درآمد، بیکاری، مدارک ملکی/خودرویی، اجاره‌نامه رسمی و…) ثبت کنید؛ نتیجه از طریق سامانه/پیامک اطلاع‌رسانی می‌شود.
۱) اگر مالک «یک خودرو معمولی» باشم یارانه قطع می‌شود؟
تک‌خودرو بودن ملاک حذف نیست؛ مجموع ارزش خودروهای خانوار معیار است. آستانه مرجع ۳ میلیارد تومان برای کل سبد خودرویی خانوار ذکر شده است.
۲) ملاک املاک چیست؟
مجموع ارزش املاک/مستغلات خانوار (حتی خارج از محل سکونت) اگر بالای ۳۵ میلیارد تومان باشد، پرریسک است.
۳) سفر خارجی دقیقاً چگونه اثر دارد؟
گزارش‌ها از بیش از پنج سفر خارجی در یک سال به‌عنوان شاخص پرریسک یاد می‌کنند؛ به‌همراه سایر معیارها می‌تواند به حذف یارانه بینجامد.
۴) چرا سرانه بعد از کسر اجاره مهم شد؟
برای دقت بالاتر در سنجش توان مالی واقعی خانوارهای مستأجر؛ شاخص رسمی جدید، ۱۰ میلیون تومان سرانه پس از کسر اجاره را حد مرزی تشخیص معرفی کرده است.
۵) اعداد حقوق/تراکنش منتشرشده «سقف قطعی» هستند؟
خیر. اینها آستانه‌های راهنما از سوی منابع رسانه‌ای‌اند؛ حکم نهایی را پایگاه ملی رفاه و سامانه حمایت می‌دهند.
۶) اگر اطلاعات خانوار اشتباه بود چه کنم؟
به‌روزرسانی ساختار خانوار (تغییر سرپرست، ازدواج/طلاق، تولد/فوت) از پلیس+۱۰ و سپس ثبت اعتراض در سامانه حمایت.
نظر شما