تحول در آموزش و پرورش: رویکرد آینده‌ساز جایگزین روش‌های سنتی / معلمان بخوانند

پایگاه خبری تحلیلی عصر همگرایی:

علی محبی، عضو شورای عالی آموزش و پرورش و رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش کشور، امروز در نشست تخصصی «بررسی چالش‌ها و تحولات آموزش و پرورش ایران با تأکید بر منابع انسانی» که در دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش و با حضور جمعی از اساتید دانشگاه، معاونان آموزش و پرورش استان‌ها و مسئولان حوزه تربیت و آموزش برگزار شد، با اشاره به ضرورت رویکرد نوین و علمی در مواجهه با مشکلات اساسی این حوزه گفت: واژه مدیریت یا مدیر در حقیقت تدبیر و خلاقیت را معنا می‌دهد و جوهر هر استراتژی، تمرکز است. بنابراین لازم است بدانیم بر کدام مشکلات باید متمرکز شویم و چگونه اولویت‌ها را شناسایی کرده و رتبه‌بندی کنیم.

ایسنا نوشت : وی گفت: در شرایط فعلی آموزش و پرورش کشور، با انبوهی از مسائل ریز و درشت روبه‌رو هستیم، اما هنر مدیریت، انتخاب درست اولویت‌هاست. نباید به همه مشکلات همزمان بپردازیم یا آن‌ها را بدون تحلیل، یکسان ببینیم بلکه باید با مدل‌های علمی، هر چالش را با توجه به ضریب تاثیرش بر مأموریت‌ها و رسالت اصلی نظام تعلیم و تربیت شناسایی و دسته‌بندی کنیم تا بتوانیم به حل ریشه‌ای و مؤثر آن‌ها دست یابیم.

محبی در بخش دیگری از سخنان خود افزود:‌ آن‌چه امروز بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده، وجود یک نگاه آینده‌نگر در تصمیم‌سازی‌هاست. واکنش‌گرایی صرف باعث شده برخی از مشکلات مانند کمبود معلم، بعد از بروز به سراغ برنامه‌ریزی برویم. این مدل نتیجه‌ای جز تکرار مشکلات در سال‌های آینده ندارد. 

وی در ادامه گفت: امروز کشورهای پیشرو به جای آینده‌پژوهی صرف، به آینده‌سازی می‌اندیشند و از همین حالا با تحلیل روندهای جمعیتی، مهاجرتی و فناوری، آینده مطلوب خود را رقم می‌زنند.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اهمیت منابع انسانی در توسعه ملی گفت: همه پژوهش‌ها و نظریات توسعه بر محوریت انسان و نقش بی‌بدیل تعلیم و تربیت تاکید دارند. اگر توسعه انسانی را اصل و اساس پیشرفت یک کشور بدانیم، باید از الآن برای اعتلای نظام آموزش و پرورش برنامه‌ریزی کنیم و هیچ راهی به جز این مسیر وجود ندارد.

 محبی با اشاره به نقش جلسات و میزگردهای علمی در تصمیم‌سازی‌های کلان افزود: این گردهمایی‌های تخصصی فرصت مغتنمی است تا اندیشه‌ها و تجارب مختلف را گرد هم آوریم و با بهره‌گیری از الگوهای علمی، به راه‌حل‌های نوینی برای مسائل آموزش و پرورش دست یابیم.

این عضو شورای عالی آموزش و پرورش سپس به الگوهای علمی اشاره کرد و گفت:‌ در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، با بهره‌گیری از الگوهایی چون مدل سیستمی (ورودی، فرایند و خروجی)، مدل SWOT (تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها)، و همچنین الگوی مدرسه تراز سند تحول که چهار رکن اصلی مدیریت و راهبری، کنشگران و سرمایه انسانی، برنامه‌ریزی درسی و تربیتی و محیط را در نظر می‌گیرد، مطالعات گسترده‌ای انجام شده است تا چالش‌های اصلی آموزش و پرورش کشور شناسایی و اولویت‌بندی شوند.

وی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های پژوهشی صورت گرفته افزود: در پژوهشگاه، مشکل‌شناسی راهبردی با هدف ارائه راهکارهای علمی و قابل اجرا در حوزه‌های مختلف آموزش و پرورش در دستور کار قرار گرفته است. یافته‌های اولیه نشان می‌دهد که پرداختن به مسائل منابع انسانی، نیازمند برنامه‌ریزی فرابخشی و هم‌افزایی میان نهادهای آموزشی، دانشگاهی، اجرایی و حتی اجتماعی است.

علی محبی گفت: شرایط فعلی نظام تعلیم و تربیت ایران اقتضا می‌کند علاوه بر توجه به مشکلات ساختاری، به تغییر و بهبود نگرش‌ها، مدل‌های یاددهی-یادگیری، فناوری‌های آموزشی نوین و تقویت مدرسه به عنوان محور تحول بنیادین، توجه ویژه شود.

وی با اشاره به حوادث ناگوار انسانی در منطقه غزه و تأکید بر مسئولیت اخلاقی فعالان تعلیم و تربیت، گفت: در این روزها در کنار بحث‌های علمی درباره چالش‌های نظام آموزش و پرورش، صحنه‌های دلخراش علیه کودکان غزه را شاهدیم و لازم می‌دانم ضمن محکومیت شدید تجاوزات رژیم صهیونیستی، از تمام فعالان و صاحب‌نظران بخواهم در کنار فعالیت‌های علمی و تخصصی، نسبت به این ظلم آشکار و فجایعی که به دنیای تعلیم و تربیت و کودکان تحمیل می‌شود، اعلام موضع و اقدامات عملی انجام دهند.

عضو شورای عالی آموزش و پرورش در پایان گفت: همکاری و هم‌فکری میان مجامع علمی، دانشگاهیان، معلمان و کنشگران حوزه تعلیم و تربیت شرط موفقیت تمام تحولات اساسی در نظام آموزش و پرورش است و امید می‌رود با تداوم این نشست‌های تخصصی و توجه به نتایج مطالعات پژوهشی، نظام آموزشی کشور بیش از پیش در مسیر توسعه و رفع مسائل پیش رو گام بردارد.