مذاکره ایران و آمریکا تلاش ترام برای ثبت میراث ماندگار خود در سیاست خارجی است

پایگاه خبری تحلیلی عصر همگرایی:

برنامه گفتگوی سیاسی رادیو گفت‌وگو با موضوع بررسی آخرین دور از گفتگوهای غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده آمریکا در مسقط و با حضور سید مجتبی جلال‌زاده کارشناس ارشد روابط بین‌الملل به روی آنتن رفت

سید مجتبی جلال‌زاده با بیان اینکه سیاست خارجی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم همواره میان انزواطلبی و بین‌الملل‌گرایی در نوسان بوده است و رویکرد ترامپ نیز در همین چارچوب قابل‌تحلیل است، گفت: اقدامات ترامپ، هرچند گاهی گیج‌کننده و باعث سرخوردگی متحدان قدیمی آمریکا می‌شود، اما دارای سابقه‌های تاریخی در رفتار این کشور است.

وی با بررسی پرسش اصلی مبنی بر تمایل ترامپ به توافق، این موضوع را نیازمند نگاهی چندوجهی دانست و با یادآوری اقدامات ترامپ در دوره اول، به‌ویژه خروج از برجام که نقض هنجارهای بین‌المللی و قطعنامه‌های سازمان ملل بود، بیان کرد: این اقدامات پرهزینه بود و آمریکا هزینه آن را در طول سال‌های گذشته پرداخت. بااین‌حال، معتقد هستم ترامپ در رویکرد خود نسبت به ایران تغییر ایجاد کرده است. وی افزود: نامه مستقیم ترامپ به ایران و علنی کردن آن، استفاده از امارات به‌عنوان میانجی (که پالس مثبتی تلقی شد)، و ترکیب تیم مذاکره‌کننده فعلی به‌عنوان شواهدی برای این تغییر رویکرد است.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در تشریح دو جناح اصلی در دولت دوم ترامپ عنوان کرد: نو محافظه‌کاران که خواهان فشار حداکثری و فروپاشی مدل لیبی هستند، و عمل‌گرایان که ضمن اولویت‌دادن به منافع آمریکا، اهل مذاکره هستند و معتقدند توافق با ایران می‌تواند آمریکا را قوی‌تر کند.

وی دلیل این دیدگاه دوم را تمرکز آمریکا بر مهار چین و کاهش هزینه‌ها در خاورمیانه دانست و اظهار کرد: آمریکا در حال یک کوچ امنیتی از خاورمیانه به سمت جنوب شرق آسیا است، اما این به معنای خروج کامل نیست، بلکه به دنبال مدیریت بحران‌ها و حفظ متحدین خود مانند اسرائیل و کشورهای عربی است.

جلال زاده در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو با تأکید بر اینکه باید از درس‌های برجام بیاموزیم، بیان کرد: تجربه برجام نشان داد که تعهدات باید متناظر و هم‌زمان اجرا شوند و پایبندی آمریکا به توافقات بین‌المللی محل تردید است.

وی به چالش‌های ساختاری در آمریکا برای اجرای توافق، مانند نیاز به تصویب کنگره برای لغو برخی تحریم‌ها و امکان لغو توافقات اجرایی توسط رئیس‌جمهور بعدی، اشاره کرد و گفت: هر توافق جدیدی نیازمند ضمانت‌های اجرایی قوی‌تری است که کل سیستم سیاسی آمریکا را درگیر کند. ترامپ احتمالاً به دنبال توافق است، اما شکل و محتوای آن و مهم‌تر از آن، تضمین اجرای آن، مسائل کلیدی پیشرو هستند.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل اشاره کرد: اگرچه ممکن است ترامپ به دلایل مختلف، از جمله تلاش برای ثبت یک میراث ماندگار در سیاست خارجی، به دنبال دستیابی به توافقی با ایران باشد، اما این توافق باید بر اساس واقعیت‌ها و درس‌های گذشته شکل بگیرد.

وی چالش اصلی در مذاکرات را نه فقط رسیدن به متن توافق، بلکه ایجاد سازوکارهای عملی، متقارن و تضمین‌شده برای اجرای آن در برابر پیچیدگی‌ها و بی‌ثباتی‌های احتمالی در سیستم سیاسی آمریکا دانست و تصریح کرد: فضای مذاکرات جدی است و اراده پیشرفت در دو طرف دیده می‌شود، اما مسیر رسیدن به یک توافق جامع و پایدار همچنان با موانع و اختلافات قابل‌توجهی روبرو است.