عکس | زغالی‌ترین کوچه تهران!

تهران کوچه‌های معروف کم ندارد. کوچه‌هایی که به واسطه زندگی افراد نامدار یا قصه و حکایتی که پشت سرشان است، مشهور شده‌اند و نام و آوازه‌شان با گذشت سال‌ها هنوز بر سر زبان‌هاست.

یکی از این کوچه‌ها، کوچه زغالی‌ ها در محله تجریش است. این کوچه به واسطه تکیه قدیمی و نزدیکی به آستان امامزاده صالح (ع) بین اهالی و گردشگران اهمیت زیادی دارد.

چرا زغالی‌ها؟

در روزگاری که خبری از گاز شهری نبود و بخاری‌های نفتی هم هنوز جایی در خانه‌ها نداشت، ساکنان‌ آبادی‌های شمیران برای گرم کردن خانه‌های خود از زغال‌فروشی‌های این کوچه زغال تهیه می‌کردند. چند مغازه زغال‌فروشی در کوچه زغالی‌ها وجود داشت که زمستان‌ها کسب‌وکارشان سکه بود.

هرچند حمل‌ونقل زغال‌ها به این منطقه از تجریش کار آسانی نبود. آنها زغال‌های موردنیاز مردم را از شهرها و روستاهای شمال کشور تهیه می‌کردند. در روزگاری که نه خودرو وجود داشت و نه راه ماشین‌رو، زغال‌فروش‌ها با اسب و الاغ و با مشقت بسیار زغال‌ها را از جاده‌های کوهستانی به تجریش می‌آوردند.

بازار زغال‌فروش‌های کوچه تا دهه ۷۰ و حتی وقتی که خیلی‌ها بخاری نفتی داشتند هم به‌راه بود. اما همین که گاز شهری به شمیران آمد، بساط زغال‌فروش‌ها هم به‌تدریج جمع شد. گرچه نام معبر تغییر کرده اما موسفیدان شمیران آن روزها را خوب به‌خاطر دارند و هنوز این کوچه قدیمی را کوچه زغالی‌ ها می‌نامند.

این کوچه علاوه بر هویت تاریخی‌اش، این روزها مسیری برای رسیدن به آستان امامزاده صالح هم هست. البته در راه رسیدن به امامزاده می‌توان از پاساژها و مجتمع‌های تجاری و بازارچه‌ها دیدن کرد. به قولی از شیرمرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا می‌شود چون در این محل مغازه‌های ابزارفروشی، پلاستیک‌فروشی، حصیرفروشی، سمنوپزی و زیتون‌فروشی وجود دارد. حتی در گوشه و کنار از کارگاه نجاری تا آهنگری هم هست.

تماشای تکیه ۲۰۰ ساله

از دیگر جذابیت‌های این کوچه تکیه پایین تجریش با ۲۰۰ سال قدمت است که در انتهای کوچه زغالی‌ ها و ابتدای بازار تجریش قرار دارد و مغازه‌های داخل آن اکثراً فرش‌فروشی هستند. سقف و شیروانی قدیمی این تکیه بدون هیچ ستونی و با خرپای چوبی ایستاده است و معماری منحصربه‌فردی دارد.

در قسمت جنوبی تکیه، مسجد اعظم تجریش قرار گرفته است. بنای جدید مسجد توسط مرحوم معمار محسن اسماعیلی در سال‌های اخیر بازسازی شده و کاسبان کوچه زغالی‌ ها و بازار تجریش هنگام نماز در این مسجد گرد هم می‌آیند.

در این مسجد تابلویی نصب شده که تصاویر گذشتگان محل را به نمایش گذاشته است. بد نیست بدانید سال‌هاست نام کوچه زغالی‌ ها روی تابلوی شهرداری به کوچه «شهید بهمن محمودی» تغییر کرده، اما هنوز اهالی تجریش این کوچه را با نام قدیمی‌اش می‌شناسند.

منبع: همشهری